Đột phá nghiên cứu, chế tạo vũ khí công nghệ cao

Thượng tá Vũ Tuấn Anh, Viện trưởng VTX là một trong những người gắn bó với VTX từ ngày thành lập Viện đến nay, chia sẻ: "VTX được Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng giao nhiệm vụ nghiên cứu, thiết kế, chế tạo và sản xuất vũ khí công nghệ cao. Tuy nhiên, ban đầu triển khai thực hiện nhiệm vụ, đơn vị chỉ có hơn 30 người, trong đó nhiều đồng chí chưa từng tham gia các dự án, đề tài về vũ khí công nghệ cao; không có tổng công trình sư; không được chuyển giao công nghệ và tài liệu; chưa có cơ sở nghiên cứu, thử nghiệm... Nói vui là đơn vị bắt đầu nhiệm vụ nặng nề từ con số 0".

Trả lời câu hỏi làm thế nào để VTX có được kết quả như ngày hôm nay?-Thượng tá Vũ Tuấn Anh khẳng định: "Đó chính là bắt đầu từ lòng tự tôn dân tộc; sự nỗ lực bền bỉ, sáng tạo không ngừng của đội ngũ cán bộ, nhà khoa học khoác áo lính".

Theo Thượng tá Vũ Tuấn Anh, để có nhiều giải pháp, cách làm sáng tạo, sát thực tiễn, hiệu quả trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ quan trọng, khó khăn này, ngay từ đầu, Đảng ủy, chỉ huy Viện xác định quan điểm, cách làm thống nhất, xuyên suốt, đó là: Làm chủ thiết kế hệ thống, làm chủ công nghệ lõi để hạn chế phụ thuộc vào nước ngoài; làm chủ tích hợp hệ thống để tối ưu sản phẩm, làm chủ quá trình thử nghiệm để hoàn thiện sản phẩm và làm chủ quá trình vận hành khai thác bảo đảm xuyên suốt vòng đời sản phẩm.

Cùng với đó, tự lực, chủ động làm là chính, kết hợp tìm kiếm và hợp tác với chuyên gia giỏi; không chờ chuyển giao cả hệ thống mà chỉ công nghệ thành phần sau khi đã nghiên cứu tối đa và hiểu, nắm rõ nội dung. Triển khai nghiên cứu, chế tạo, thử nghiệm sản phẩm từ nhỏ đến lớn, từ đơn giản đến phức tạp thông qua các phiên bản vũ khí kích cỡ thu nhỏ để tiết kiệm chi phí và rút ngắn thời gian nghiên cứu. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị để phát huy tối đa nội lực trong nước; báo cáo, đề xuất với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng những khó khăn, vướng mắc để kịp thời nhận được sự chỉ đạo, có giải pháp tháo gỡ.

Nghiên cứu, sản xuất vũ khí chiến lược công nghệ cao rất phức tạp, thực hiện nhiều lần với chi phí tốn kém, nhiều rủi ro, nguy hiểm. Mỗi lần chỉ thử nghiệm được một vài thông số kỹ thuật, trong khi số lượng vật tư có hạn, một số cấu phần rất khó mua do các rào cản về mua bán thiết bị quân sự trên thế giới. Chi phí cho mỗi lần thử nghiệm thực tế rất lớn. Để giải quyết bài toán này, VTX đã có nhiều sáng kiến, giải pháp đột phá. Trước hết, nghiên cứu, thử nghiệm trên các vũ khí từ nhỏ đến lớn, từ đơn giản đến phức tạp với hàng trăm lượt từ tỷ lệ 1:4, đến 1:2, đến 3:4 và cuối cùng là tỷ lệ 1:1. Sáng kiến này vừa giúp tiết kiệm chi phí, thời gian vừa khắc phục được khó khăn về nhập khẩu vật tư linh kiện đặc thù. Tự thiết kế và chế tạo các trang thiết bị để thử nghiệm cho toàn bộ các thành phần vũ khí, không phụ thuộc vào nước ngoài bảo đảm nâng cao độ tin cậy và xác suất thành công của các lần thử nghiệm. 

Đồng chí Trần Anh Đức, Giám đốc Nhà máy S3 của VTX cho hay: "Với yêu cầu phải chuyên nghiệp hóa quá trình tích hợp, làm chủ hoàn toàn quy trình công nghệ để nghiên cứu, sản xuất vũ khí công nghệ cao, chúng tôi luôn đặt ra mục tiêu cao, tìm khâu đột phá, giải pháp mạnh; chỉ tiêu cao sẽ nuôi dưỡng ý chí, khát vọng để tìm cách làm tốt hơn và mới hơn. Sáng tạo là sức sống, là mạch nguồn, luôn mở rộng khái niệm, tìm giải pháp đột phá, ngày hôm nay tốt hơn, mới hơn ngày hôm qua. Ngoài ra, quán triệt phương châm của Viện là thi đua làm việc mới, việc khó, việc còn yếu. Chính việc mới, việc khó luôn là động lực, là môi trường cho mỗi cá nhân, tập thể được thể hiện khát vọng, quyết tâm, là cơ hội cho trưởng thành, sáng tạo và phát triển. Phát huy đoàn kết, trí tuệ và sức mạnh tập thể đi đôi với chia nhỏ chỉ tiêu, giao việc gắn trách nhiệm đến từng cá nhân. Việc càng lớn, càng quan trọng càng cần đến trí tuệ, sức mạnh tập thể, càng cần chia nhỏ chỉ tiêu giao đến từng người; nhưng cần có người chủ trì điều hành đủ năng lực và thẩm quyền ra quyết định để việc chạy nhanh, theo đúng tiến độ".

Coi sáng tạo là sức sống, là mạch nguồn, những năm qua, VTX là đơn vị xuất sắc, tiêu biểu trong toàn quân, toàn quốc về công tác khoa học-công nghệ và phong trào sáng kiến, ý tưởng khi đã hoàn thành mở mới 52 đề tài, nhiệm vụ khoa học-công nghệ, 69 bài báo khoa học được đăng trên các tạp chí quốc tế uy tín; 159 sáng chế được đăng ký (trong đó 13 sáng chế đã được cấp bằng tại Mỹ); 31 sáng chế, 5 giải pháp hữu ích và 3 kiểu dáng công nghiệp được cấp bằng trong nước; 120 sáng chế, 133 sáng kiến và 344 ý tưởng được công nhận và đã áp dụng hiệu quả vào thực tiễn. 

Với sự đoàn kết, sáng tạo, phát huy sức mạnh tổng hợp, khắc phục mọi khó khăn, quyết liệt triển khai, VTX đã hoàn thành đặc biệt xuất sắc, vượt mục tiêu các nhiệm vụ, đề án được giao. Chủ động nghiên cứu, làm chủ thiết kế, công nghệ lõi, công nghệ nền; bước đầu quy hoạch, hình thành các cơ sở nghiên cứu, sản xuất một số loại vũ khí tiên tiến, hiện đại, đồng bộ, có khả năng mở rộng sản xuất với quy mô lớn.

Đào tạo, xây dựng, phát triển đội ngũ cán bộ, kỹ sư, chuyên gia chất lượng cao trong lĩnh vực vũ khí công nghệ chiến lược, có tính năng chiến thuật, kỹ thuật tương đương với sản phẩm cùng loại trên thế giới, giảm phụ thuộc vào nước ngoài, phù hợp với đặc điểm khí hậu, địa hình Việt Nam và yêu cầu tác chiến của Quân đội ta. Những kết quả đột phá trong nghiên cứu, chế tạo, sản xuất của VTX đã góp phần quan trọng đưa Việt Nam trở thành một trong số rất ít nước trên thế giới có khả năng làm chủ vũ khí chiến lược công nghệ cao.