Ngành Kiểm sát nhân dân tỉnh Ninh Bình 60 năm xây dựng và phát triển

Ngay từ ngày đầu thành lập, hoạt động kiểm sát đã hướng vào yêu cầu bảo vệ thành quả cải tạo XHCN, xây dựng và phát triển quan hệ sản xuất mới, đấu tranh chống các đối tượng phản cách mạng và các tội phạm nghiêm trọng khác. Từ năm 1965-1975 là thời kỳ cả nước tiến hành cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, ngành Kiểm sát nhân dân Ninh Bình đã thực hiện có hiệu quả các hoạt động, bảo đảm tăng cường pháp chế trong thời chiến, nhất là các yêu cầu bảo vệ tài sản XHCN, vật tư quốc phòng, thực hiện nghĩa vụ quân sự, thực hiện chính sách hậu phương quân đội, đấu tranh chống các loại tội phạm, góp phần bảo vệ vững chắc miền Bắc XHCN, bảo đảm sức chiến đấu, chi viện sức người, sức của cho tiền tuyến giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc. Sau đại thắng mùa xuân 1975, đất nước thống nhất, cả nước cùng đi lên chủ nghĩa xã hội. Năm 1976, tỉnh Ninh Bình hợp nhất với tỉnh Nam Hà thành tỉnh Hà Nam Ninh. Quán triệt các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước đề ra và chỉ đạo của Viện KSND Tối cao, hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân các huyện, thị xã khu vực Ninh Bình tập trung phục vụ các yêu cầu thực hiện các chương trình kinh tế-xã hội trọng tâm; chương trình lương thực, thực phẩm; chương trình sản xuất hàng tiêu dùng, hàng xuất khẩu; chương trình dân số và lao động. Qua kiểm sát đã phát hiện nhiều vi phạm pháp luật trong việc ban hành văn bản pháp quy và trong biện pháp thi hành pháp luật, kịp thời ban hành nhiều kháng nghị, kiến nghị yêu cầu khắc phục, thu hồi nhiều tài sản cho Nhà nước, cho tập thể và công dân, lập lại trật tự pháp luật trong các lĩnh vực đi vào kiểm sát, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng tập trung phát hiện kịp thời, xử lý nghiêm minh các loại tội phạm.

Năm 1992, tỉnh Ninh Bình được tái lập, tháng 4/1992 Viện KSND tỉnh Ninh Bình chính thức hoạt động theo tỉnh mới, đã nhanh chóng ổn định về tổ chức, tập trung hoạt động kiểm sát vào phục vụ các nhiệm vụ trọng tâm về phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh, nhất là việc chấp hành pháp luật trong quản lý tài chính-ngân sách, quản lý đầu tư xây dựng cơ bản, quản lý đất đai, quản lý các chương trình mục tiêu về giáo dục đào tạo, về dân số, y tế... đã phát hiện kháng nghị yêu cầu hủy bỏ, sửa đổi hàng trăm văn bản vi phạm, thu hồi hàng chục tỷ đồng thất thoát cho ngân sách Nhà nước, cùng các cơ quan bảo vệ pháp luật đưa ra xử lý nhiều vụ án lớn về kinh tế trong hoạt động tín dụng, ngân hàng, lương thực, xuất nhập khẩu và nhiều vụ án đặc biệt nghiêm trọng khác về trị an, xã hội và ma túy.

Năm 2002, Luật Tổ chức Viện KSND được sửa đổi, Viện KSND không thực hiện chức năng kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong lĩnh vực hành chính, kinh tế, xã hội... mà tập trung thực hiện chức năng thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp. Ngày 2/1/2002, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 08-NQ/TW về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới, trong đó nêu rõ yêu cầu nâng cao trách nhiệm pháp lý của Viện KSND. Viện KSND tỉnh Ninh Bình đã thực hiện đồng bộ các nhóm giải pháp: Về tổ chức cán bộ; về tăng cường cơ sở vật chất trang thiết bị và về nghiệp vụ. Đã tập trung nâng cao chất lượng hiệu quả công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp; kiểm sát chặt chẽ việc quản lý, xử lý tin báo, tố giác tội phạm, kiểm sát chặt chẽ ngay từ khi khởi tố vụ án cũng như quá trình điều tra vụ án đảm bảo chất lượng truy tố; tập trung nâng cao chất lượng thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử các vụ án hình sự. Vì vậy đã hạn chế thấp nhất việc xảy ra oan sai, bỏ lọt tội phạm; không xảy ra việc hình sự hóa các quan hệ dân sự, kinh tế, đảm bảo việc khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, kịp thời, nghiêm minh. Đã phối hợp chặt chẽ với Công an, Tòa án đưa ra truy tố, xét xử kịp thời các vụ án hình sự, trong đó có nhiều vụ án nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng, gây bức xúc trong dư luận xã hội. Các hoạt động kiểm sát nhà tạm giữ, trại tạm giam; công tác kiểm sát thi hành án; kiểm sát giải quyết các vụ việc hôn nhân gia đình, dân sự, kinh doanh thương mại, lao động hành chính... thường xuyên được tăng cường, phát hiện kịp thời những vi phạm của cơ quan tư pháp thực hiện quyền yêu cầu, kiến nghị, kháng nghị các cơ quan tư pháp khắc phục, sửa chữa đảm bảo cho pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, tổ chức, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân; những khiếu nại về hoạt động tư pháp thuộc trách nhiệm của ngành được giải quyết dứt điểm.

Thực hiện Nghị quyết 49-NQ/TW ngày 2/6/2005 của Bộ Chính trị về chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, Hiến pháp năm 2013, Luật Tổ chức Viện KSND năm 2014 tiếp tục khẳng định chức năng thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp; tổ chức bộ máy, chức năng, nhiệm vụ và cơ chế hoạt động kiểm sát được xác định rõ hơn. Công tác thực hành quyền công tố có sự chuyển biến mạnh mẽ, chất lượng khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử ngày càng tốt hơn. Không để xảy ra oan; bỏ lọt tội phạm và người phạm tội, quyền, lợi ích của công dân được tôn trọng và bảo vệ. Chất lượng thực hành quyền công tố và kiểm sát tuân theo pháp luật tại phiên tòa xét xử được nâng lên rõ rệt. Việc tranh tụng tại phiên tòa đảm bảo dân chủ, bình đẳng, khách quan giúp Hội đồng xét xử ra được các bản án công minh, đúng pháp luật. Công tác kiểm sát giải quyết các vụ việc dân sự, án hành chính, kiểm sát thi hành án kiểm sát giải quyết khiếu nại, tố cáo đều thực hiện tốt. Thông qua kiểm sát hoạt động tư pháp Viện KSND hai cấp đã phát hiện nhiều vi phạm, kịp thời ban hành kháng nghị, kiến nghị; yêu cầu cơ quan tư pháp khắc phục đảm bảo hoạt động tư pháp đúng quy định của pháp luật, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức và cá nhân.

Cùng với việc tổ chức thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ, quán triệt các nghị quyết của Đảng, chỉ đạo của ngành, Viện KSND tỉnh luôn chăm lo công tác xây dựng ngành về mọi mặt. Những ngày đầu thành lập với số lượng cán bộ ít, đến nay lực lượng cán bộ của Viện KSND tỉnh và Viện KSND các huyện, thành phố được tăng cường cả về số lượng và chất lượng, 100% công chức làm chuyên môn, nghiệp vụ có trình độ đại học, trong đó nhiều đồng chí có trình độ thạc sỹ luật học và trình độ cao cấp về lý luận chính trị...

Về cơ sở vật chất: Các đơn vị ở cả hai cấp kiểm sát đều có trụ sở làm việc khang trang với trang thiết bị ngày càng hiện đại phục vụ có hiệu quả công tác chuyên môn, nghiệp vụ.  

Với kết quả đã đạt được qua 60 năm xây dựng và trưởng thành, Viện KSND tỉnh Ninh Bình đã được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba năm 2007, hạng Nhì năm 2013; các năm 1972, 1993, 1994, 2001, 2007 và liên tục 11 năm từ năm 2009 đến năm 2019 được Viện trưởng Viện KSND Tối cao tặng Cờ đơn vị thi đua xuất sắc ngành Kiểm sát nhân dân; có 5 tập thể và 2 cá nhân trong ngành được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhì, hạng Ba; nhiều tập thể, cá nhân được tặng Cờ và Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, của ngành, của UBND tỉnh; hàng trăm cán bộ, kiểm sát viên được công nhận là chiến sỹ thi đua cơ sở, trong đó có 1 đồng chí được công nhận là Chiến sỹ thi đua toàn quốc và 36 đồng chí được công nhận là Chiến sỹ thi đua ngành.  

 Có được những kết quả, thành tích trên là do có sự lãnh đạo chặt chẽ, sâu sát của Viện KSND Tối cao, của Tỉnh ủy, sự giám sát của HĐND tỉnh, sự phối hợp, giúp đỡ, tạo điều kiện của UBND tỉnh, các ngành, các cấp và sự đồng tình ủng hộ của nhân dân, các thế hệ cán bộ VKSND tỉnh Ninh Bình đã nỗ lực phấn đấu vượt qua khó khăn, thử thách, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao qua các thời kỳ.

 Để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, ngành KSND tỉnh Ninh Bình tiếp tục quán triệt và thực hiện đúng đắn tư tưởng, quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước về cải cách tư pháp, nhất là Nghị quyết 49-NQ/TW của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020. Tập trung thực hiện có hiệu quả chức năng thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp theo quy định của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức Viện KSND năm 2014, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp, đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm và vi phạm để kiềm chế và giảm các loại tội phạm trên địa bàn. Trong thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp lĩnh vực hình sự, cả hai cấp kiểm sát Ninh Bình tiếp tục nâng cao vai trò và trách nhiệm thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, gắn công tố với hoạt động điều tra, nâng cao chất lượng tranh tụng của kiểm sát viên tại phiên tòa xét xử các vụ án hình sự. Phối hợp với các cơ quan Công an, Tòa án có biện pháp không để xảy ra bỏ lọt tội phạm và người phạm tội, không làm oan người vô tội. Kịp thời phát hiện và yêu cầu khắc phục vi phạm trong tố tụng. Chú trọng xác định nguyên nhân của tội phạm để đề xuất, kiến nghị và tham gia tổ chức thực hiện các biện pháp phòng ngừa tội phạm.

Tăng cường công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ việc dân sự, án hành chính, kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam, quản lý và giáo dục người chấp hành án phạt tù, kiểm sát thi hành án; nâng cao chất lượng kiến nghị, kháng nghị của Viện KSND, đảm bảo việc giải quyết các vụ việc dân sự, vụ án hành chính, việc thi hành án và chế độ của người bị giam, giữ, cải tạo và giải quyết khiếu nại tố cáo của công dân đúng quy định của pháp luật; góp phần bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức và cá nhân.

Xây dựng đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu "vững về chính trị, giỏi về nghiệp vụ, tinh thông về pháp luật, công tâm và bản lĩnh, kỷ cương và trách nhiệm", hoàn thành tốt nhiệm vụ trong giai đoạn mới; tiếp tục "Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh" gắn với việc thực hiện lời dạy của Bác Hồ đối với cán bộ kiểm sát: "Công minh, chính trực, khách quan, thận trọng, khiêm tốn".

Chủ động phối hợp với cơ quan hữu quan, trước hết là phối hợp với các cơ quan bảo vệ pháp luật của tỉnh trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của từng ngành, đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm và các tệ nạn xã hội, giải quyết tốt hơn các vụ việc trong lĩnh vực dân sự, hành chính, kinh doanh thương mại, lao động. Chủ động phối hợp với các cơ quan quản lý Nhà nước để nâng cao hiệu quả trong việc phòng ngừa vi phạm và tội phạm; phối hợp chặt chẽ với cơ quan thông tin đại chúng của tỉnh, thông tin, tuyên truyền pháp luật, tạo dư luận xã hội mạnh mẽ đấu tranh với những hành vi vi phạm và tội phạm.

Thực hiện đúng nguyên tắc về sự lãnh đạo của Đảng đối với ngành KSND và đối với công tác kiểm sát, coi đây là nhân tố quyết định đến hiệu quả hoạt động của Viện KSND, gắn công tác xây dựng Đảng với công tác xây dựng ngành. Tôn trọng sự giám sát của HĐND, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên; sự giám sát và ủng hộ của nhân dân.  

Trong mọi hoạt động của ngành KSND tỉnh Ninh Bình phải quán triệt quan điểm "lấy dân làm gốc", phải dựa vào dân, thực sự tôn trọng, lắng nghe ý kiến của nhân dân. Mỗi cán bộ kiểm sát phải không ngừng tu dưỡng, rèn luyện mình trở thành tấm gương trước nhân dân về ý thức chấp hành đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước. Hoạt động kiểm sát phải đảm bảo dân chủ, đi đôi với kỷ cương xã hội, bảo vệ Hiến pháp và pháp luật, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, góp phần bảo đảm cho pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất.  

Phát huy truyền thống và kinh nghiệm 60 năm xây dựng và trưởng thành, trong thời gian tới, ngành KSND tỉnh Ninh Bình nỗ lực phấn đấu tiếp tục có những bước phát triển cao hơn, toàn diện và mạnh mẽ hơn, các thế hệ cán bộ, công chức ngành KSND tỉnh Ninh Bình tiếp tục rèn luyện, phấn đấu: "Vững về chính trị, giỏi về nghiệp vụ, tinh thông về pháp luật, công tâm và bản lĩnh, kỷ cương và trách nhiệm" viết thêm trang sử mới ngày càng tô thắm truyền thống tốt đẹp của ngành KSND "Nghiêm chỉnh tuân thủ pháp luật, kiên quyết tấn công tội phạm, bản lĩnh thực thi công lý, tận tâm bảo vệ nhân dân", góp phần quan trọng vào việc thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Ninh Bình lần thứ XXII và Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, xây dựng nền tư pháp nước ta thực sự "Trong sạch, vững mạnh, dân chủ, nghiêm minh, bảo vệ công lý, phục vụ nhân dân, phụng sự Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa" .

Lê Ngọc Hồng  

TUV, Viện trưởng Viện KSND tỉnh Ninh Bình