Người "hồi sinh" cây dược liệu quý

Sau khi tốt nghiệp Trường Đại học Nông nghiệp, anh Phạm Tiến Duật (sinh năm 1985) làm việc tại Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Khi đang có việc làm ổn định, anh Duật bất ngờ xin nghỉ việc để tìm hướng đi mới trong tương lai. Nơi mà anh chọn lựa để khởi nghiệp là một thung lũng khô cằn sỏi đá, nằm sâu trong dãy núi đá vôi ở xã Gia Lâm, huyện Nho Quan.

Nhớ lại quãng thời gian đó, anh Phạm Tiến Duật, Phó Giám đốc Công ty TNHH Dược liệu Vũ Gia cho biết: "Đó là năm 2016, tôi cùng một người bạn cùng quê quyết định chọn Ninh Bình là nơi dừng chân để thỏa niềm đam mê với nông nghiệp và dược liệu. Ban đầu chúng tôi trồng cây đinh lăng với hi vọng biến nơi đây thành cánh đồng mẫu lớn. Nhưng khi đinh lăng được trồng đại trà ở nhiều nơi, giá cả không còn cao, chúng tôi phải tìm tòi cho mình những hướng đi mới".

Tình cờ, anh Duật cùng bạn được biết đến cây trà hoa vàng, một loại thực vật quý đang phân bố tại Vườn Quốc gia Cúc Phương. Tìm hiểu kỹ về loài cây này, các anh càng bất ngờ hơn về loại dược liệu quý hiếm mà thiên nhiên ban tặng cho nhiều nơi ở Việt Nam, trong đó có mảnh đất Ninh Bình. 

"Trà hoa vàng là một loài cây quý hiếm có giá trị y dược rất lớn. Việt Nam hiện có khoảng 50 loại trà hoa vàng, song theo các tài liệu nghiên cứu khoa học thì loại cây trà hoa vàng được phân bố ở vùng đệm Vườn Quốc gia Cúc Phương có hàm lượng hoạt chất cao. Tuy nhiên, do bị khai thác quá mức nên khả năng tái sinh trong tự nhiên của giống trà này rất thấp, nguy cơ có thể bị tuyệt chủng nếu không được bảo tồn và phát triển" -anh Duật cho hay.

Trăn trở trước nguy cơ cây trà hoa vàng, loại dược liệu quý của Việt Nam bị tận diệt, anh Duật ngày đêm nghiên cứu và cùng đồng nghiệp triển khai thực hiện dự án: Xây dựng mô hình bảo tồn và nhân giống trà hoa vàng Cúc Phương bằng phương pháp giâm hom. Dự án đã thành công, là kết quả của những nỗ lực, tận tâm và khát vọng cống hiến cho sự phát triển của quê hương. 

Hiện trên diện tích gần 30 ha, anh Duật và cộng sự đã sưu tầm và nhân giống thành công 35 giống trà hoa vàng ở khắp các tỉnh, thành phố trong cả nước với hàng trăm nghìn cây lớn bé đang sinh trưởng và phát triển tốt. Riêng cây trà hoa vàng Cúc Phương chiếm tới 60% số lượng cây của vườn. Không chỉ phục hồi và đảm bảo được nguồn giống trước nguy cơ tuyệt chủng, Công ty đã khai thác và phát triển các sản phẩm từ hoa và lá trà có giá trị, hàm lượng hoạt chất cao, tạo công ăn việc làm ổn định cho người dân địa phương.

Theo anh Duật, cây trồng được áp dụng chế độ dinh dưỡng hữu cơ, không sử dụng các loại thuốc hay phân bón hóa học. Sau khi hoa thu hoạch, hoa sẽ được sấy khô bằng công nghệ sấy thăng hoa ở âm 50 độ C giúp giữ nguyên được hình dạng, cấu trúc, màu sắc và đặc biệt các loại hoạt chất, vitamin, ion khoáng… giúp tăng cường sức khỏe, nâng cao sức đề kháng.

Với những nỗ lực không mệt mỏi và quy trình canh tác khoa học, chặt chẽ, vùng trồng của Công ty đã được Bộ Y tế chứng nhận thực hành tốt theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới GACP-WHO. Nhà xưởng đạt chứng nhận HACCP bởi Trung tâm Quacert. Hiện Công ty có 5 sản phẩm đạt OCOP 4 sao tỉnh Ninh Bình, sản phẩm trà hoa vàng được công nhận sản phẩm tiêu biểu cấp Quốc gia. 

Bà Phạm Thị Thủy, công nhân Công ty, xã Gia Lâm, huyện Nho Quan cho biết: Tôi gắn bó ở nơi đây từ khi Công ty thành lập. Ngoài thời gian làm việc ở Công ty với mức thu nhập khoảng 5,5 triệu đồng/tháng, tôi còn tranh thủ tăng gia sản xuất ở gia đình. Tôi nhận thấy anh Duật là người cẩn thận, tỉ mỉ, chăm chỉ trong công việc. Trong cuộc sống, anh lại rất chân thành, giản dị, khiêm tốn và quan tâm đến đời sống của nhân viên. 

Hiện Công ty tạo công ăn việc làm ổn định cho 20 lao động địa phương với mức thu nhập từ 5-7 triệu đồng/người/tháng. Không chỉ thực hiện tốt hoạt động sản xuất, kinh doanh, Công ty TNHH Dược liệu Vũ Gia và cá nhân anh Duật còn tích cực đóng góp trong quá trình xây dựng nông thôn mới ở địa phương, nhiệt tình ủng hộ và tham gia các hoạt động nhân đạo, an sinh xã hội tại huyện Nho Quan cũng như xã Gia Lâm.

Với những cố gắng, nỗ lực của mình,  anh Phạm Tiến Duật được Bộ Y tế vinh danh vì sự nghiệp phát triển dược liệu Việt Nam. Anh Duật cũng là một trong những tấm gương điển hình trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. 

Nhìn lại chặng đường đã qua, Phó Giám đốc Công ty TNHH Dược liệu Vũ Gia chia sẻ: Điều hạnh phúc nhất của tôi đến thời điểm này là việc mình đã góp một phần công sức để hiện thực hóa sứ mệnh bảo tồn cây trà hoa vàng của Cúc Phương. Có được những kết quả như ngày hôm nay chính là việc tôi luôn cố gắng học tập và rèn luyện theo tấm gương Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tôi học được ở Bác những đức tính quý báu. đó là sự giản dị, chan hòa, là tinh thần kỷ luật, hăng say lao động, sáng tạo. Tôi đã được sống với đam mê và nguyện sẽ làm việc hết trách nhiệm với đam mê đó…

Minh Hải-Minh Đường