Ninh Bình và thành quả từ tư duy phát triển hài hòa, bền vững: Bài 1: Từ tỉnh "4B" trở thành nơi đáng sống

Từ một tỉnh nghèo, đến nay, Ninh Bình đã dần vươn lên, đặt mục tiêu trở thành tỉnh khá của khu vực Đồng bằng sông Hồng. Đặc biệt, Ninh Bình thể hiện rõ tư duy không phát triển kinh tế bằng mọi giá, mà hài hòa, bền vững giữa phát triển kinh tế và bảo tồn di sản thiên nhiên, di sản văn hóa, giữ ổn định xã hội, lấy người dân làm trung tâm của phát triển.

Hơn hai năm qua là giai đoạn cả nước nói chung, Ninh Bình nói riêng chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19. Trong bối cảnh đầy khó khăn ấy, nhờ những quyết sách đúng đắn của Tỉnh ủy, nỗ lực vượt bậc cùng tinh thần năng động, sáng tạo của đội ngũ cán bộ và nhân dân nên Ninh Bình vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng cao.

Kết hợp hài hòa giữa động và tĩnh

Đến với Ninh Bình, được đi trên con đường di sản Tràng An rợp mát bóng cây bồ đề, nhìn người dân và khách du lịch thư thả đạp xe, chúng tôi cảm nhận được những giá trị của việc phát triển kinh tế theo hướng xanh, giữ gìn môi trường thiên nhiên, môi trường sống. Con đường di sản này kéo dài khoảng 15km, bắt đầu từ khu Tràng An lên khu du lịch Bái Đính, được trồng khoảng 3.000 cây bồ đề. Nó xứng đáng vào tốp những con đường đẹp nhất của Việt Nam.

Để dẫn chúng tôi tham quan tuyến phố đi bộ lung linh sắc màu của Ninh Bình về đêm, đồng chí Lê Mạnh Hùng, Phó trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Ninh Bình đã đạp xe đến điểm hẹn. Anh Hùng cho hay, do Ninh Bình có những con đường rất đẹp, yên ả nên đạp xe trở thành môn thể thao thú vị đối với cán bộ, công chức và nhân dân, vừa rèn luyện sức khỏe, vừa thư giãn sau giờ làm việc.

Không gian sống tại Ninh Bình khác hẳn cách đây khoảng 20 năm. Khi ấy Ninh Bình được ví là vùng đất "4B"-"buồn, bực, bụi, bẩn". Nguyên nhân là vì nghề chính của nhiều người dân Ninh Bình lúc ấy là chuyên vào núi phá đá đốt vôi, gây bụi bẩn mù mịt. Thế nhưng, cuộc sống tại Ninh Bình giờ đã thay đổi. Không khí trong lành hơn. Không gian cả phố đi bộ là nơi mà buổi tối người dân và du khách thư thái sống chậm, cảm nhận được trong nhộn nhịp đô thị kia vẫn có sự lắng đọng văn hóa của mảnh đất kinh kỳ xưa.

Để có được thay đổi lớn ấy, nhiều thế hệ lãnh đạo của tỉnh Ninh Bình đã có bước chuyển tư duy về cách thức phát triển kinh tế. Từ chỗ phát triển "nóng" dựa vào phá núi đá vôi để làm xi măng và vật liệu xây dựng theo công nghệ cũ, Ninh Binh đã chuyển sang đi theo một con đường phát triển kinh tế bền vững, với động lực dựa vào những ngành công nghiệp công nghệ cao, du lịch, kết hợp giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường thiên nhiên, bảo tồn các giá trị văn hóa của mảnh đất kinh kỳ Hoa Lư xưa. Có thể thấy, sự phát triển của Ninh Bình kết hợp hài hòa giữa yếu tố tĩnh và yếu tố động. Yếu tố tĩnh là phát triển dựa trên bảo tồn di sản văn hóa, di sản thiên nhiên, bảo vệ môi trường xã hội, bảo vệ cốt cách con người. Yếu tố động là sự năng động, sáng tạo, nỗ lực của cán bộ và nhân dân Ninh Bình để tìm những cách thức mới thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Ninh Bình lần thứ XXII, nhiệm kỳ 2020-2025 đã thể hiện rõ quan điểm phát triển kinh tế của địa phương: "Huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển kinh tế-xã hội với công nghiệp phụ trợ, công nghệ cao, công nghệ sạch, nông nghiệp hữu cơ, tiên tiến; tập trung phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn... Xây dựng Ninh Bình thành trung tâm du lịch của cả nước; phấn đấu đến năm 2025 là tỉnh phát triển trung bình khá, đến năm 2030 trở thành tỉnh khá trong khu vực Đồng bằng sông Hồng". Nghị quyết cũng xác định 14 chỉ tiêu, trong đó chỉ tiêu quan trọng hàng đầu là tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) tăng bình quân 8,5%/năm.

Bất lợi của Ninh Bình cũng như các địa phương trên cả nước nói chung là trong quá trình thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XXII, tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, gây ra rất nhiều khó khăn. Do đó, để đạt được các mục tiêu, chỉ tiêu trong nghị quyết là không dễ dàng.

Theo đồng chí Phạm Quang Ngọc, Phó bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình: Tuy biết là rất khó khăn để đạt các chỉ tiêu trong nghị quyết, tuy nhiên quan điểm nhất quán của Ban Thường vụ Tỉnh ủy là phải so sánh tỉnh mình với các tỉnh trong khu vực và phải đặt mục tiêu cao để phấn đấu. Nếu đặt mục tiêu thấp sẽ dẫn đến chủ quan, không tạo ra động lực phát triển. Đặt mục tiêu cao thì buộc cả bộ máy phải nỗ lực, năng động, sáng tạo hơn. Trong từng giai đoạn phát triển, có lúc thuận lợi, có lúc khó khăn, tuy nhiên tỉnh không điều chỉnh giảm chỉ tiêu và luôn bám sát mục tiêu chiến lược, quản trị tốt mục tiêu. Đặc biệt, tỉnh luôn kiên quyết bám định hướng chiến lược "phát triển hài hòa, bền vững", phát triển công nghiệp công nghệ cao, xanh, sạch và tập trung phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Không vì bất cứ khó khăn nào mà tỉnh buông lơi định hướng chiến lược trên.

Tự cân đối được ngân sách, điều tiết về Trung ương

Kết quả tăng trưởng, chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế rất ấn tượng của tỉnh Ninh Bình những năm gần đây và đặc biệt trong nửa nhiệm kỳ vừa qua là minh chứng thuyết phục cho những chia sẻ của đồng chí Phạm Quang Ngọc. Trong năm 2022, toàn tỉnh đã có nhiều bứt phá trong phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, hoàn thành 17/17 chỉ tiêu của năm, trong đó 14 chỉ tiêu vượt kế hoạch; tốc độ tăng trưởng GRDP đạt 8,62% và là tiền đề quan trọng để duy trì, tạo đà hoàn thành các mục tiêu của cả nhiệm kỳ.

Cũng chính trong giai đoạn nhiều khó khăn của nửa nhiệm kỳ vừa qua, Ninh Bình lại đạt được thành tựu đặc biệt. Năm 2022, tổng thu ngân sách trên địa bàn tỉnh đã bứt tốc mạnh mẽ đạt hơn 24.500 tỷ đồng, vượt 22,4% so với dự toán HĐND tỉnh giao, tăng 16,9% so với năm 2021. Năm 2022, lần đầu tiên trong lịch sử Ninh Bình tự cân đối được ngân sách và có điều tiết ngân sách về Trung ương là 9%. Ninh Bình trở thành tỉnh thứ 14/63 tỉnh, thành phố của cả nước tự cân đối ngân sách, có số thu ngân sách đứng thứ 15/63 tỉnh, thành phố. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, là cơ cấu vàng khi công nghiệp, xây dựng và dịch vụ xấp xỉ 90%, chủ yếu là công nghiệp xanh, sạch. Dịch vụ phục hồi và phát triển mạnh mẽ, nhất là du lịch có bước phát triển đột phá. Lượng khách đến với Ninh Bình năm 2022 đạt gần 3,7 triệu lượt, gấp 3,6 lần so với năm 2021, vượt 47,6% kế hoạch năm; doanh thu tăng gấp 3,7 lần... Đặc biệt, trong khi nhiều địa phương chật vật với nhiệm vụ giải ngân vốn đầu tư công thì tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công của Ninh Bình năm 2022 đạt 96,7%, cao nhất nước. 

Trong 6 tháng đầu năm 2023, kinh tế-xã hội tỉnh Ninh Bình tiếp tục đạt được nhiều điểm sáng tích cực. Theo đồng chí Bùi Mai Hoa, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Ninh Bình: Nửa đầu năm 2023, tốc độ tăng trưởng GRDP của tỉnh ước đạt 7,56%. Sản xuất công nghiệp vượt qua nhiều khó khăn để có được sự tăng trưởng so với cùng kỳ. Nông nghiệp được mùa, công tác xây dựng nông thôn mới được quan tâm. Dịch vụ phục hồi và đạt mức tăng trưởng cao. Văn hóa-xã hội có tiến bộ, an sinh xã hội được bảo đảm, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân tiếp tục được nâng lên. Công tác xúc tiến đầu tư tiếp tục được quan tâm, đổi mới theo hướng thực chất và hiệu quả. Cùng với đó, an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm; quân sự, quốc phòng địa phương được tăng cường.

Bản lĩnh vượt khó

Trong suốt thời gian bùng phát dịch Covid-19 trên diện rộng, Ninh Bình đã hạn chế được tác động bất lợi của dịch bệnh. Ở nhiều địa phương, do dịch bệnh diễn biến phức tạp, phải giãn cách xã hội kéo dài nên hoạt động sản xuất, kinh doanh bị đình trệ, nhưng tại Ninh Bình, bằng những chủ trương, giải pháp linh hoạt, sáng tạo của cấp ủy, chính quyền các cấp, mọi hoạt động của người dân cơ bản vẫn diễn ra bình thường. Việc giãn cách xã hội chỉ diễn ra trong thời gian đầu (khoảng 14 ngày). Để làm được như vậy, theo Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình Phạm Quang Ngọc, Ninh Bình là một trong những địa phương tiêm vaccine ngừa Covid-19 cho người dân sớm nhất, vì thế mà cộng đồng đã có sự miễn dịch từ rất sớm. Hơn nữa, trong gần hai năm dịch bệnh, các cấp trong tỉnh tích cực hỗ trợ các doanh nghiệp về mọi mặt để sẵn sàng đón bắt cơ hội ngay sau dịch, hỗ trợ người lao động trong thời gian ngừng việc để giữ chân lao động.

Thời gian dịch bệnh, thay vì ngưng trệ hoàn toàn thì các doanh nghiệp du lịch cũng tích cực đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khách sạn, nhà hàng, homestay... nâng cấp dịch vụ, mở thêm những sản phẩm du lịch mới. Điều này lý giải cho việc Ninh Bình là một trong những địa phương mở cửa du lịch sớm nhất, có lượng khách du lịch đông và xếp vào tốp đầu cả nước ngay khi mở cửa sau dịch. Nhờ đó, 6 tháng đầu năm 2023, tốc độ tăng trưởng dịch vụ của toàn tỉnh đạt 16%, qua đó đưa tăng trưởng chung cho toàn tỉnh đạt 7,56% so với cùng kỳ năm 2022.

Trong nhiệm kỳ 2020-2025, Đảng bộ tỉnh Ninh Bình xác định 3 khâu đột phá: (1) Xây dựng chính quyền điện tử, thực hiện chuyển đổi số; (2) Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ; (3) Tập trung đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiệu quả, chất lượng; nhất là hạ tầng du lịch. Nửa nhiệm kỳ qua, cả 3 khâu đột phá này đều được tỉnh thực hiện tốt, mang lại hiệu quả rõ rệt.     

Những kết quả đạt được sau nửa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020-2025 khẳng định sự đúng đắn của tỉnh Ninh Bình khi hướng tới phát triển hài hòa, bền vững. 

(còn nữa)

Theo Báo Quân đội nhân dân