Thúc đẩy quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp

Hiệu quả thiết thực cho nhà nông

Vụ Mùa vừa qua, ông Nguyễn Văn Hiệp, xóm Thượng 1, xã Khánh Hòa (Yên Khánh) rất phấn khởi bởi 6 sào lúa áp dụng canh tác theo chương trình IPHM được mùa.

Theo ông Hiệp, đây là vụ đầu tiên gia đình ông áp dụng đồng bộ các biện pháp IPHM trên ruộng lúa do Chi cục Trồng trọt và bảo vệ thực vật tỉnh hỗ trợ, chuyển giao. Ban đầu khi thực hiện, ông rất lo lắng bởi lâu nay chỉ quen với phương pháp canh tác truyền thống, tuy nhiên thực tế khi triển khai, chỉ với một số biện pháp kỹ thật cơ bản như sử dụng giống xác nhận, giảm mật độ cấy, bón cân đối... đã cho thấy hiệu quả rõ rệt.

“Trước đây thường cấy dầy nhưng áp dụng chương trình IPHM tôi cấy thưa hơn, về phân bón thay vì sử dụng phân bón hóa học tôi chuyển sang bón phân hữu cơ. Còn về phòng trừ sâu bệnh, trước kia cứ thấy lúa sâu bệnh là tôi phun thuốc bảo vệ thực vật (BVTV), không mấy để ý đến giai đoạn sinh trưởng, mật độ sâu thế nào, giờ tôi học được cách điều tra, tính toán lựa chọn thời điểm phun phù hợp, nhờ vậy mà tăng hiệu quả phun trừ, giảm số lần phun.

Vụ này, trong bối cảnh mưa lũ diễn biến phức tạp, nhiều hộ mất mùa nhưng riêng ruộng lúa của gia đình tôi vẫn phát triển tốt, đẻ nhánh khỏe, năng suất ước đạt 1,7 tạ/sào”- ông Hiệp cho biết.

Cũng là học viên tham gia lớp huấn luyện chương trình IPHM trên cây lúa, ông Phan Đình Toản, Chủ tịch HĐQT HTX Nông nghiệp Khánh Hòa cho biết thêm: Trong thời gian 14 tuần, được cán bộ hướng dẫn, truyền đạt kiến thức về IPHM theo phương thức “cầm tay chỉ việc”, học lý thuyết gắn liền với thực hành, chúng tôi nhận diện đúng các đối tượng dịch hại cũng như thiên địch trên ruộng lúa; biết được nhu cầu dinh dưỡng của cây lúa qua từng giai đoạn, từ đó xác định đúng thời điểm bón phân và lượng phân bón, sức khỏe của đất.

Ông Toản khẳng định: “Những kiến thức này rất bổ ích trong quá trình chúng tôi chỉ đạo, điều hành sản xuất của HTX, mở ra hình thức canh tác thân thiện với môi trường, giúp giảm chi phí, tăng năng suất, chất lượng lúa”. Trực tiếp hướng dẫn nông dân thực hiện chương trình IPHM, bà Nguyễn Thị Nhung, Trưởng phòng Nghiệp vụ kỹ thuật (Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh) vui mừng khi phương pháp canh tác lúa theo chương trình này đã được nông dân các địa phương tiếp cận, hưởng ứng tham gia.

Bà Nhung cho biết: Quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp IPHM là một hệ thống quản lý cây trồng mà các biện pháp tác động dựa trên nền tảng môi trường cụ thể (đất, nước, thời tiết, sinh vật gây hại, sinh vật có ích) nhằm giảm thiểu những tác động gây bất lợi cho cây trồng và phát huy các yếu tố nội tại của cây trồng, ngăn chặn sự bùng phát của sinh vật gây hại, đồng thời nâng cao giá trị sản phẩm, bảo vệ môi trường sinh thái và đa dạng sinh học. IPHM được phát triển trên nền tảng quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), tuy nhiên có bổ sung một số nội dung đi sâu về sức khỏe của đất.

Hơn nữa, chương trình IPHM còn giúp nông dân nắm bắt kiến thức sản xuất nông nghiệp trong tình hình biến đổi khí hậu, ngăn ngừa suy giảm đa dạng sinh học, bảo vệ môi trường và thúc đẩy phát triển kinh tế, từ đó hướng đến nền sản xuất nông nghiệp canh tác bền vững và nâng cao giá trị sản phẩm.

Hướng đến nền nông nghiệp bền vững

Theo đồng chí Nguyễn Ngọc Tuấn, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh, đơn vị đã tham mưu cho Sở Nông nghiệp và PTNT trình UBND tỉnh ban hành Kế hoạch thực hiện Đề án phát triển quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) tỉnh đến năm 2030 nhằm bảo vệ sản xuất, kiểm soát mức độ suy thoái đất, sức khỏe con người, động vật, nâng cao hiệu quả sản xuất, đảm bảo an toàn thực phẩm.

Mục tiêu cụ thể đến năm 2030 sẽ có trên 80% số xã sản xuất nông nghiệp tập trung có đội ngũ nông dân nòng cốt có kiến thức, kỹ năng và ứng dụng hiệu quả IPHM, có khả năng hướng dẫn nông dân khác cùng làm. Tổ chức đào tạo khoảng 90 giảng viên cấp tỉnh về quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (TOTIPHM) cấp tỉnh đối với 3 nhóm cây lúa, rau màu, cây ăn quả. Phấn đấu trên 80% diện tích lúa, rau màu, cây ăn quả… được áp dụng IPHM; lượng thuốc BVTV hóa học và lượng phân bón vô cơ giảm 30%, tăng hiệu quả kinh tế từ 15-20% so với sản xuất thông thường.

Nhằm thực hiện mục tiêu đề ra, thời gian qua, các cấp, ngành chức năng trong tỉnh đã xây dựng, phổ biến các mô hình sinh hoạt cộng đồng phù hợp để người sản xuất chia sẻ kinh nghiệm, tương tác với các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp... nhằm nâng cao nhận thức, kỹ năng ứng dụng IPHM. Xây dựng tài liệu tuyên truyền về quy định của pháp luật trong quản lý vật tư nông nghiệp như thuốc BVTV, giống, phân bón và hướng dẫn thu gom bao gói thuốc BVTV sau sử dụng. Tăng cường mở rộng diện tích ứng dụng kỹ thuật SRI trong canh tác lúa trên phạm vi toàn tỉnh.

Mới đây, Sở Nông nghiệp và PTNT đã phối hợp với Trung tâm BVTV phía Bắc tổ chức khóa đào tạo giảng viên cấp tỉnh về quản lý sức khoẻ cây trồng tổng hợp (TOT-IPHM) trên cây lúa vụ Mùa 2024 cho 30 công chức, viên chức của các chi cục, trung tâm thuộc Sở; phòng Nông nghiệp và PTNT, phòng Kinh tế, Trung tâm dịch vụ nông nghiệp các huyện, thành phố. Sau khóa đào tạo, 30 giảng viên cấp tỉnh đã truyền đạt các kiến thức tới 5 lớp huấn luyện nông dân (FFS) với tổng số 150 học viên tham dự (học viên là những nông dân tiêu biểu của 5 xã thuộc các huyện Yên Khánh, Yên Mô, Kim Sơn).

Đồng chí Nguyễn Tuyên Dương, giảng viên IPHM Quốc gia đánh giá: Có thể nói, đến thời điểm này Ninh Bình là một trong những tỉnh dẫn đầu 26 tỉnh phía Bắc về số lượng, chất lượng giảng viên cấp tỉnh trong quản lý sức khoẻ cây trồng tổng hợp. Đây là những nhân tố nòng cốt, thuyết phục, lan tỏa mạnh mẽ IPHM trong thời gian tới, góp phần làm thay đổi, nâng cao nhận thức của người nông dân và tạo cơ sở vững chắc để nông nghiệp Ninh Bình chuyển đổi theo hướng sinh thái, bền vững, đa giá trị, gắn với du lịch trong thời gian tới.