Viêm tai giữa ở trẻ em: Cách phát hiện sớm và xử lý kịp thời

 1. Về viêm tai giữa

Viêm tai giữa là tình trạng viêm nhiễm xảy ra trong khoang tai giữa, nằm giữa màng nhĩ và cửa sổ ốc tai. Bệnh có thể do vi khuẩn hoặc virus gây ra, và thường xuất hiện sau các đợt nhiễm trùng đường hô hấp trên như cảm lạnh, viêm họng hoặc viêm xoang.

Tại sao trẻ em dễ mắc viêm tai giữa

- Ống Eustachian ( vòi nhĩ ) ngắn và hẹp hơn: Ở trẻ em, ống Eustachian, ống dẫn nối tai giữa với mũi họng, ngắn và hẹp hơn so với người lớn, dễ bị tắc nghẽn và viêm nhiễm.

- Hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn thiện: Trẻ em có hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn thiện, dễ bị nhiễm trùng và viêm nhiễm.

- Tiếp xúc với môi trường học đường: Trẻ em thường xuyên tiếp xúc với nhau trong môi trường học đường, dễ lây nhiễm các bệnh đường hô hấp.

2. Cách phát hiện sớm viêm tai giữa ở trẻ em

- Đau tai: Trẻ thường kêu đau tai, nhất là khi nằm xuống hoặc nhai thức ăn. Trẻ có thể hay kéo, giật tai để giảm đau.

- Sốt cao: Viêm tai giữa thường đi kèm với sốt cao, có thể trên 38⁰C.

- Chảy dịch mủ từ tai: Dịch mủ có thể chảy ra từ tai, có màu vàng hoặc xanh, và đôi khi có mùi hôi.

- Giảm thính lực: Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc nghe, phản ứng chậm hoặc không phản ứng với âm thanh xung quanh.

- Quấy khóc và khó chịu: Trẻ nhỏ có thể quấy khóc, khó ngủ, bỏ ăn và khó chịu do đau và áp lực trong tai.

3. Xử lý kịp thời viêm tai giữa ở trẻ em

*Điều trị viêm tai giữa

- Sử dụng kháng sinh: Nếu viêm tai giữa do vi khuẩn gây ra, bác sĩ sẽ kê đơn kháng sinh để điều trị nhiễm trùng. Trẻ cần được uống đúng liều và đủ thời gian theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo nhiễm trùng được điều trị dứt điểm.

- Điều trị bằng Đông Y: Sử dụng các vị thuốc từ thiên nhiên và hướng tới cân bằng âm dương trong cơ thể, điều trị bằng Đông Y mang lại hiệu quả lâu dài và lành tính đối với trẻ nhỏ nên rất được các phụ huynh ưu tiên lựa chọn.

*Chăm sóc tại nhà

- Giữ vệ sinh tai mũi họng: Sử dụng nước muối sinh lý để rửa mũi hàng ngày giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng lan truyền từ mũi họng lên tai. Tránh ngoáy tai để không gây tổn thương màng nhĩ.

- Giữ ấm cơ thể: Đảm bảo trẻ luôn mặc đủ ấm, đặc biệt là vào mùa đông hoặc khi thời tiết lạnh.

- Tăng cường dinh dưỡng: Cung cấp cho trẻ chế độ ăn uống giàu vitamin và khoáng chất để tăng cường hệ miễn dịch. Các thực phẩm giàu vitamin C như cam, quýt, ớt chuông, và các loại rau xanh lá rất tốt cho sức khỏe.

- Đảm bảo trẻ nghỉ ngơi đầy đủ: Giúp trẻ có đủ giấc ngủ để cơ thể có thời gian phục hồi và tăng cường hệ miễn dịch.

Khi nào cần đưa trẻ đến bác sĩ

- Triệu chứng không cải thiện: Nếu sau 48-72 giờ điều trị mà triệu chứng không giảm hoặc trở nên tồi tệ hơn, hãy đưa trẻ đến bác sĩ để được kiểm tra lại.

- Sốt cao không giảm: Nếu trẻ sốt cao trên 39⁰C hoặc sốt kéo dài không giảm sau khi dùng thuốc hạ sốt, cần thăm khám bác sĩ ngay.

- Chảy dịch mủ liên tục: Nếu dịch mủ từ tai chảy ra liên tục hoặc có mùi hôi, đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng nặng cần điều trị kịp thời.

- Giảm thính lực kéo dài: Nếu trẻ có dấu hiệu giảm thính lực kéo dài, cần thăm khám để đánh giá và điều trị kịp thời.

4. Phòng ngừa viêm tai giữa ở trẻ em

*Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống

- Rửa tay thường xuyên: Dạy trẻ rửa tay đúng cách bằng xà phòng và nước sạch để ngăn ngừa lây nhiễm vi khuẩn và virus.

- Vệ sinh mũi và họng: Sử dụng nước muối sinh lý để rửa mũi và súc miệng hàng ngày giúp loại bỏ vi khuẩn và dị nguyên.

*Tăng cường hệ miễn dịch

- Dinh dưỡng đầy đủ: Cung cấp cho trẻ chế độ ăn uống cân đối, giàu vitamin và khoáng chất để tăng cường sức đề kháng.

- Tập thể dục thường xuyên: Khuyến khích trẻ vận động và tham gia các hoạt động thể chất để nâng cao sức khỏe.

*Tránh tiếp xúc với nguồn bệnh

- Giữ khoảng cách: Hạn chế cho trẻ tiếp xúc gần với những người đang bị cảm lạnh hoặc nhiễm trùng đường hô hấp.

- Đeo khẩu trang: Khi có dịch bệnh, đeo khẩu trang là biện pháp hiệu quả để bảo vệ trẻ khỏi lây nhiễm.

Theo PGS.TS.TTƯT Lê Lương Đống người có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chữa trị viêm tai giữa ở trẻ nhỏ thì ngoài những việc kể trên thì chúng ta cần chú ý đặc biệt đến những sinh hoạt hàng ngày của chẳng hạn như việc cho trẻ bú đúng tư thế cũng góp một phần không nhỏ vào việc giảm nguy cơ trẻ bị mắc viêm tai giữa. Ngoài ra các ba mẹ cũng nên hạn chế cho trẻ sử dụng kháng sinh một cách tùy ý, điều mà sẽ dẫn đến hiện tượng kháng kháng sinh gây bất lợi cho trẻ.

Viêm tai giữa là một bệnh lý phổ biến ở trẻ em, nhưng có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm và xử lý kịp thời. Nhận biết các dấu hiệu sớm của viêm tai giữa và tuân thủ các biện pháp chăm sóc và phòng ngừa là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe thính lực của trẻ. Hãy luôn chú ý đến các triệu chứng bất thường và thăm khám bác sĩ khi cần thiết để đảm bảo trẻ luôn khỏe mạnh và phát triển toàn diện.

(Dương Hùng)