Khí nhà kính tích tụ trong bầu khí quyển năm 2023 cao kỷ lục

Trong báo cáo thường niên về phát thải khí nhà kính, tổ chức trên nêu rõ nồng độ của 3 loại khí nhà kính gồm carbon dioxide (CO2), methane (CH4) và nitrous oxide (N2O) – tiếp tục tích tụ ở mức cao mới trong năm 2023. Trong đó, riêng khí CO2 tích tụ trong khí quyển nhanh hơn bao giờ hết, tăng hơn 10% trong vòng 2 thập kỷ qua. Báo cáo được công bố trước thềm Hội nghị lần thứ 29 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc (LHQ) về biến đổi khí hậu (COP29) vào tháng 11 tới tại thủ đô Baku  của Azerbaijan. 

Tổng Thư ký WMO, bà Celeste Saulo, cảnh báo “chúng ta rõ ràng đang đi chệch hướng để đạt được mục tiêu của Hiệp định Paris 2015 về biến đổi khí hậu”. Bà cho rằng những con số trên cho thấy thế giới chứng kiến thêm một năm sự tích tụ của khí nhà kính “xô đổ” kỷ lục của năm trước đó, vì vậy các nước cần nhanh chóng đưa ra các quyết sách để ngăn chặn tình trạng này.  Trong năm 2023, nồng độ carbon dioxide trung bình ở mức 420 phần triệu (ppm), tương đương tăng 151% so với thời kỳ tiền công nghiệp (trước năm 1750). Nồng độ của methane ở mức 1.934 phần tỷ, tăng 265% so với thời kỳ tiền công nghiệp. Con số này đối với nitrous oxide  là 336 phần tỷ, tức tăng 125% so với thời kỳ tiền công nghiệp. 

Trong số 3 loại khí nhà kính chính, CO2 chiếm khoảng 64% tác động làm khí hậu nóng lên. Báo cáo cho biết CO2 đang tích tụ trong khí quyển nhanh hơn bất kỳ thời điểm nào trong tiến trình lịch sử của nhân loại. Nồng độ CO2 hiện nay cao hơn 51% so với thời kỳ tiền công nghiệp. Nồng độ CO2 vào năm 2023 tương đương với mức cách đây khoảng từ 3-5 triệu năm, thời kỳ mà mực nước biển cao hơn hiện nay khoảng 10-20m và nhiệt độ toàn cầu cao hơn hiện nay từ 2-3 độ C.  Báo cáo cho biết năm ngoái, nhiệt độ toàn cầu trên đất liền và trên biển đạt mức cao nhất kể từ năm 1850. Cho dù CO2 tồn tại trong khí quyển trong bao lâu thì nhiệt độ Trái Đất có thể sẽ tiếp tục tăng trong nhiều thập kỷ tới ngay cả thế giới nỗ lực đạt được mục tiêu đưa phát thải ròng khí thải gây hiệu ứng nhà kính xuống mức bằng 0. 

Phó Tổng thư ký WMO Ko Barret cảnh báo thế giới đang phải đối mặt với “vòng luẩn quẩn” khi chính biến đổi khí hậu có thể sớm khiến các hệ sinh thái trở thành nguồn phát thải khí nhà kính ở mức độ lớn hơn trước đây. Cháy rừng có thể thải ra nhiều khí CO2 hơn vào khí quyển, trong khi đại dương ấm hơn có thể hấp thụ ít CO2 hơn. Do đó, ngày càng nhiều CO2 có thể tích tụ trong khí quyển hơn trước kia, qua đó đẩy nhanh quá trình nóng lên toàn cầu. Trong khi đó, các cam kết quốc gia về cắt giảm khí thải nhà kính vẫn chưa đủ mạnh để đạt được mục tiêu hạn chế tình trạng nóng lên toàn cầu hiện nay. 

Trong đánh giá thường niên, Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu cho biết các đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) mà các nước đã đệ trình lên Liên hợp quốc đủ để cắt giảm 2,6% lượng khí thải toàn cầu từ năm 2019 - 2030, tăng so với mức 2% của năm ngoái. Tuy nhiên, mức đóng góp này vẫn chưa đủ để đạt được mức cắt giảm 43% mà các nhà khoa học cho là cần thiết để đạt được mục tiêu của Hiệp định Paris về giữ mức tăng nhiệt độ toàn cầu ở mức thấp hơn đáng kể so với ngưỡng 2 độ C và theo đuổi nỗ lực để hạn chế mức tăng nhiệt độ ở ngưỡng 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Liên hợp quốc kêu gọi các nước cần tiếp tục rà soát và cập nhật để đưa ra những đóng góp do quốc gia tự quyết định ở mức độ mạnh mẽ hơn.