Khánh Hội: Triển vọng từ mô hình trồng hồng xiêm

Nhận thấy hồng xiêm Xuân Đỉnh là loại cây dễ trồng, lại dễ tiêu thụ, gia đình bà Lê Thị Chiến ở xóm 4 Đông, xã Khánh Hội là hộ đầu tiên trên địa bàn xã đã chọn đây là cây phát triển kinh tế gia đình. Năm 2000, gia đình bà bắt đầu cải tạo vườn tạp và trồng gần 70 gốc hồng xiêm. Để giúp cây sinh trưởng, phát triển tốt, bà đã tìm hiểu thông tin trên mạng Internet, đồng thời đi học hỏi kinh nghiệm chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh cho cây. Do thực hiện đúng quy trình kỹ thuật chăm sóc, chỉ sau 2 năm trồng, hồng xiêm đã cho thu hái những lứa quả đầu tiên.

Năm 2014, bà Chiến tiếp tục thực hiện dồn điền, đổi thửa và vay vốn từ Hội Cựu chiến binh và Ngân hàng Nông nghiệp & PTNT huyện để mở rộng diện tích trồng cây hồng xiêm với quy mô 3.400 m2 và trồng thêm 100 gốc hồng xiêm. Theo bà Chiến, hồng xiêm cho thu hoạch quanh năm, do vậy để cây sinh trưởng và phát triển tốt cần trồng hàng cách hàng từ 5-8 m, cây cách cây khoảng 5 m. Khi cây lên 60-80 cm bấm ngọn để cây sinh cành. Sau vụ thu hoạch cắt tỉa cành và phun phòng trừ sâu bệnh; thời kỳ cây ra hoa đậu quả bón bổ sung phân chuồng ủ mục với lượng 30-50 kg/gốc.

Khu vườn của gia đình bà Chiến hiện có gần 220 gốc hồng xiêm, năm nay thời tiết thuận lợi nên cây sai quả. Đến nay, gia đình bà đã bán được gần 5 tấn quả với giá từ 20-25 nghìn đồng/kg, thu lãi hơn 100 triệu đồng. Không chỉ làm giàu cho gia đình, bà Chiến còn giúp đỡ nhiều hộ trong xã về cây giống, hướng dẫn cách trồng và chăm sóc, từng bước mở rộng diện tích trồng cây hồng xiêm.

Ở xã Khánh Hội, gia đình ông Nguyễn Giang Sơn ở xóm 4 Đông cũng đã mạnh dạn chuyển đổi diện tích trồng rau màu sang trồng hồng xiêm Xuân Đỉnh và hồng xiêm xoài. Ông Sơn cho biết: Trước đây, gia đình ông đấu thầu đất 313 của xã chuyên canh cây rau màu, tuy nhiên hiệu quả kinh tế không cao. Qua tìm hiểu cũng như có thời gian làm tại Hội làm vườn ở Xuân Đỉnh, ông đã mua giống hồng xiêm Xuân Đỉnh về trồng trên diện tích 4 sào. Hồng xiêm có đặc điểm sau khi trồng 2 năm sau là cho thu hoạch, thời gian cho thu hoạch kéo dài đến 20 năm.

Không chỉ đưa giống hồng xiêm Xuân Đỉnh về trồng, ông Sơn còn tìm hiểu và đưa thêm giống hồng xiêm xoài về trồng. Hồng xiêm xoài cũng là một trong những cây trồng có tính thuần, chịu hạn tốt, phù hợp với chất đất của địa phương, không đòi hỏi nhiều công chăm sóc, khoa học kỹ thuật đơn giản và có thể thu hái quả quanh năm. Nếu so với hồng xiêm Xuân Đỉnh, hồng xiêm xoài có ưu điểm về năng suất, quả to, mọng, cát mịn, vị thanh, hương thơm nên được người tiêu dùng ưa chuộng. Hiện nay trên diện tích 4 sào, ông trồng gần 200 gốc hồng xiêm. Một năm cho 2 vụ thu hoạch, vụ đầu từ tháng 6-8 (âm lịch), vụ thứ 2 là vụ thu hoạch chính từ tháng 12 đến tháng 2 (âm lịch). Trung bình mỗi một cây cho năng suất 1 tạ quả, với giá bán 20-25 nghìn đồng/kg, trừ chi phí mỗi năm gia đình ông thu về hơn 100 triệu đồng từ cây hồng xiêm. Toàn bộ hồng xiêm của gia đình đều được thương lái đến tận vườn thu mua.

Ông Sơn cho biết thêm: Để cây hồng xiêm cho quả và năng suất cao, trong quá trình trồng và chăm sóc phải nắm được các kỹ thuật cơ bản. Khi trồng hồng xiêm phải đánh luống cao, theo hàng, khoảng cách 10 m một cây, bón kali và phân chuồng ủ mục, phải có rãnh thoát nước vì hồng xiêm không ưa nước. Cây hồng xiêm có nhựa nên sâu đục thân là chủ yếu, gia đình không phun thuốc mà hàng ngày quan sát, bẻ cành để bắt khi sâu còn ở trên ngọn chưa đục vào thân.

Để dễ hái quả, dễ chăm sóc, ít bị ảnh hưởng bởi bão gió, ông Sơn thường ngắt những cành vươn lên cao cho cây phát triển tán rộng. Đồng thời để tiện cho việc chăm sóc cũng như giảm chi phí nhân công, ông đã đầu tư lắp đặt hệ thống tưới nước tiết kiệm đảm bảo cung cấp đủ nước cho cây sinh trưởng, phát triển.

Mô hình trồng hồng xiêm đang ngày càng phát triển và mở rộng diện tích trên địa bàn xã Khánh Hội. Theo đó, xã xác định đây là hướng đi mới nhằm chuyển đổi cơ cấu cây trồng để nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân trong quá trình thực hiện mục tiêu xây dựng nông thôn mới nâng cao ở địa phương. Hiện nay, trên địa bàn xã có 15 hộ trồng với diện tích 2 ha. Toàn bộ diện tích trồng hồng xiêm được trồng theo phương pháp hữu cơ, có gắn tem giúp người tiêu dùng dễ dàng truy xuất được nguồn gốc, quy trình sản xuất và thông tin dinh dưỡng của sản phẩm. Chính vì vậy, sản phẩm hồng xiêm Khánh Hội đã khẳng định được thương hiệu và được khách hàng ưa chuộng.

Đầu năm 2024, xã đã thành lập Tổ hợp tác hồng xiêm Khánh Hội. Thông qua Tổ hợp tác nhằm liên kết các hộ trồng hồng xiêm với nhau, cùng liên kết và kết nối tiêu thụ nông sản cho bà con. Ngoài bán hàng truyền thống, Tổ hợp tác còn cung cấp ra thị trường thông qua các kênh thương mại điện tử như qua Facebook, Zalo. Năm 2024, tổng sản lượng bán hàng qua kênh thương mại điện tử đạt khoảng 6 tấn.

Anh Tô Hải Dương, Chủ tịch Hội Nông dân xã Khánh Hội cho biết: Qua thời gian đưa cây hồng xiêm về đồng đất địa phương, chúng tôi nhận thấy đây là cây trồng phù hợp và bước đầu khẳng định được hiệu quả kinh tế. Thời gian tới, chúng tôi tiếp tục tuyên truyền, vận động nhân dân cải tạo vườn tạo, chuyển đổi đưa cây hồng xiêm vào trồng, đồng thời tạo điều kiện để các hộ dân được tiếp cận với các nguồn vốn vay để đầu tư phát triển kinh tế.

Cây hồng xiêm đã nâng cao thu nhập cho người dân địa phương. Sản phẩm hồng xiêm Khánh Hội đã được huyện xét công nhận sản phẩm OCOP 3 sao, qua đó góp phần thực hiện có hiệu quả chương trình xây dựng nông thôn mới. Năm 2024, xã Khánh Hội được công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao.